od czego by
  • Przymiotniki i nazwy mieszkańców od wielowyrazowych toponimów
    20.10.2017
    20.10.2017
    Czy skoro przymiotniki od nazw Bielsko-Biała i Węgierska Górka to: bielskobialski i węgierskogórski, to nazwami mieszkańców tych miast będą: bielskobielszczanin, węgierskogórzanin? Ogólnie – czy sposób, w jaki tworzymy nazwę mieszkańców danego regionu geograficznego, jest ściśle związany z tym, jak wygląda odpowiedni przymiotnik? Mam nadzieję, że jest jasne, o co mi chodzi. Skoro np. przymiotnik od Konstancina-Jeziorny brzmi konstanciński, to mieszkaniec będzie konstancinianinem?
  • Skrót od doktorka

    8.01.2023
    8.01.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie kwestia stawiania kropek po skrótach, w przypadku kiedy mamy do czynienia ze słowami w formach żeńskich, w przypadku feminatyw. Zasada, że kropkę po „dr” stawiamy kiedy chcemy użyć skrótu w przypadku innym niż mianownik, jest jasna. Czyli „dr Jan Kowalski”, ale „Idę do dr. Jana Kowalskiego”. Co w przypadku, kiedy chcemy użyć skrótu od słowa "doktorka", np. „Doktorka Sylwia Spurek”? Czy wówczas stawiamy kropkę i w mianowniku, skoro wyraz kończy się na „a”?

  • skrótowce od nazw pospolitych
    22.03.2013
    22.03.2013
    Czy skrótowce od nazw pospolitych należy zapisywać małymi, czy wielkimi literami, np. artykuły AGD/agd, pracownia RTG/rtg, oceny z ZPT/zpt, wynik USG/usg?
  • wyrazy pospolite od nazw własnych
    24.01.2011
    24.01.2011
    „Wypiłem krwawą mary / butelkę jana III sobieskiego / pana tadeusza / kropli beskidu / johnniego walkera” – czy w takim przypadku naprawdę poprawny jest zapis małymi literami? Nie mam oporów przed napisaniem „Kupiłem forda / mercedesa” czy „Gram na xboksie / playstation”, ale w przypadku powyższych pisownia z małych liter wydaje mi się co najmniej dziwna, bo – jak by nie patrzeć – nazwy wszystkich produktów pochodzą od rzeczywistych imion, przydomków bądź nazw własnych.
    Pozdrawiam,
    Andrzej Grima
  • Czasownik dokonany od rzeczownika renowacja

    19.04.2024
    19.04.2024

    Dzień dobry,

    w ostatnim czasie byłem świadkiem dyskusji w której nastąpiło stwierdzenie, że słowo „zrenowować” nie istnieje. Jak wygląda w takim razie sprawa słów pochodzących od „renowacja”? Czy „zrenowować” jest poprawną formą przeszłą?

  • Liczba mnoga od nazwisk zakończonych na [e]
    26.11.2016
    26.11.2016
    Szanowni Państwo,
    W SWTiK, w artykule „Kolbe, Rabelais, Mile”, pojawia się informacja: „Nie od wszystkich nazwisk zakończonych na -e tworzymy formy liczby mnogiej”. Czy można prosić o przykłady takich nazwisk? Czy zależy to od uzusu, czy właściwości gramatycznych nazwiska?
    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik
  • nauczyciel od…, książka do…
    23.05.2005
    23.05.2005
    Jak powinniśmy określić nauczyciela np. matematyki? Pan z matematyki, pan od matematyki, czy może jeszcze jakoś inaczej? Podobny problem może być z opisaniem podręcznika: książka od matematyki, książka z matematyki, książka do matematyki… Czy wszystkie te formy są jednakowo poprawne?
  • nie przed przysłówkami niepochodzącymi od przymiotników

    12.05.2021
    12.05.2021

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zapytać o rozłączną pisownię wyrażenia "nie wprost". Rozstrzygnięcie słownikowe jest jednoznaczne, jednakże w tekstach matematycznych spotyka się pisownie łączną. Wiem, że pisownia łączna i rozłączna wyrazów z partykułą "nie" jest silnie związana z konwencją. Moje pytanie brzmi: czy niegdyś rozstrzygnięcia kwestii przysłówków niepochodzących od przymiotników były inne, czy jednak dzisiejsza zasada obowiązuje od zawsze?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • przymiotniki od nazw zwierząt
    24.11.2005
    24.11.2005
    Jakie reguły rządzą tworzeniem przymiotników od nazw zwierząt? Większość podanych w słownikach kończy się na -i bądź -y (mewi, misi, rysi, żbiczy, muli, szakali, borsuczy, karpi, muszy…). Jednak zebrzy, nosorożczy, oceloci, dzięcioli, marabuci, karasi, ośmiorniczy, bączy, ćmi, turkuci, modliszczy – brzmią co najmniej podejrzanie. Które z nich są utworzone poprawnie i jakie cechy wyrazu wyjściowego o tym decydują?
  • przymiotnik od Brooklyn
    21.04.2004
    21.04.2004
    Jak brzmi przymiotnik od rzeczownika Brooklynbrukliński czy brooklyński? W Internecie znajdujemy obie formy.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego